13 Απρ 2020

Η κοιμωμένη του Χαλεπά

Κοιτούσα τις αναρτήσεις μου και παρατήρησα την ετικέτα "dark tourism" Σκοτεινός τουρισμός έχει αποδοθεί στα ελληνικά. Είναι ο τουρισμός που έχει συνδεθεί με τραγωδίες και θάνατο. Θα πει κανείς, γιατί να επισκεφτώ ένα τέτοιο μέρος; Συνήθως είναι συνδεδεμένο με ιστορικά γεγονότα και μπορεί κανείς να αναλογιστεί το παρελθόν, τα συλλογικά λάθη και τους τρόπους αποφυγής. Ίσως και από απλή περιέργεια. Αναλογιζόμενος αυτά έψαξα στις φωτογραφίες μου και βρήκα την "Κοιμωμένη", έργο του γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά. Το έργο του 1878, βρίσκεται στο α΄ Νεκροταφείο Αθηνών ανάμεσα σε πολλά άλλα καλλιτεχνικά δείγματα και μνημεία. 
Το άγαλμα παρουσιάζει την Σοφία Αφεντάκη ξαπλωμένη ολόσωμη, σε ένα ανάκλιντρο, επάνω σε τσαλακωμένα σεντόνια. Είναι φτιαγμένο από σε λευκό μάρμαρο. Το σώμα σχηματίζει αμβλεία γωνία μεταξύ του κορμού και των κάτω άκρων. Το κεφάλι γέρνει πίσω γυρισμένο ελαφρώς δεξιά και ακουμπά σε μαξιλάρι. Στο αριστερό χέρι κρατά έναν σταυρό τοποθετημένο στο ύψος του στέρνου, ενώ το άλλο χέρι ακολουθεί τη γραμμή της κλίνης και το αριστερό πόδι είναι ελαφρά ανασηκωμένο, το δεξί παρότι ελαφρώς λυγισμένο ακουμπά πάνω στο στρώμα. Φορά ένδυμα και είναι σκεπασμένη με σεντόνι, παρόλα αυτά η μορφή του σώματος διαγράφεται πολύ καλά. Ο Χαλεπάς φιλοτέχνησε μια ολόσωμη κοπέλα που έχει παραδοθεί στις αγκάλες του Μορφέα.
Ο Γιαννούλης Χαλεπάς είναι εξαιρετικός γλύπτης και το συγκεκριμένο έργο του ίσως το ωραιότερο και σίγουρα το πιο ονομαστό. Γεννημένος στην Τήνο, με παράδοση μαρμαρογλυφεία και οικογένεια καλλιτεχνών ακολουθεί τα χνάρια της οικογένειας. Τα θέματα υγείας που αντιμετωπίζει δεν τον εμποδίζουν από το να σπουδάσει στην Αθήνα και το Μόναχο και να ζήσει 87 δημιουργικά έτη.
Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία στην αναμνηστική έκδοση για τους Νεοέλληνες Γλύπτες, 28-2-67, συμπεριέλαβαν το συγκεκριμένο έργο σε γραμματόσημο.
"Η κοιμωμένη" - Γιαννούλης Χαλεπάς

1 Απρ 2020

1η Απριλίου 1955

1η Απριλίου 1955. Οι Έλληνες της Κύπρου ξεκίνησαν τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα με σκοπό την αυτοδιάθεση του κυπριακού λαού από τη Βρετανική κυριαρχία. Η ΕΟΚΑ ήταν η "Αντάρτικη οργάνωση" που συντόνισε την προσπάθεια.
Τιμή σε όσους αγωνίστηκαν και όσους έπεσαν υπέρ του αγώνα.
Μνημείο Ελευθερίας, Λευκωσία. Αφιερωμένο στον Απελευθερωτικό Αγώνα της Κύπρου 1955-59
Θα πάρω μιαν ανηφοριά, θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη λευτεριά.
Θ' αφήσω αδέλφια, συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα
μες στα λαγκάδια πέρα και τις βουνοπλαγιές.

Ψάχνοντας για την λευτεριά, θα ’χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ’ρθει το καλοκαίρι
τη λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.

Θα πάρω μιαν ανηφοριά, θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ' ανεβώ, θα μπω σ' ένα παλάτι
το ξέρω, θα ’ναι απάτη, δε θα ’ναι αληθινό.

Μες στο παλάτι θα γυρνώ, ώσπου να βρω τον θρόνο
βασίλισσα μια μόνο θα κάθεται σ' αυτόν.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Ευαγόρας Παλληκαρίδης
Μνημείο Ελευθερίας, Λευκωσία. Λεπτομέρεια