Η Αντιγόνη στην Επίδαυρο

Την Παρασκευή βρέθηκα στην Επίδαυρο για να παρακολουθήσω την τραγωδία του Σοφοκλή Αντιγόνη από το Εθνικό Θέατρο. Δεν θα σταθώ στην ερμηνεία και στη δουλειά των συντελεστών που ήταν ομολογουμένως εξαίρετη καθώς η νεότερη γενιά συνεργάστηκε αγαστά με τις παλαιότερες, και οι ελλαδίτες  με τους κυπρίους, δίνοντας ένα άρτιο αισθητικά αποτέλεσμα.

Οι κερκίδες του θεάτρου από τη σκηνή

 Το έργο πραγματεύεται τη σύγκρουση της Αντιγόνης με τον Κρέοντα αλλά τα νοήματα είναι πολύ βαθύτερα. Προσεγγίζοντας με συνολικότερη θεώρηση, βλέπουμε τις αντιθέσεις διαχρονικά σε θέματα πανανθρώπινα όπως η υπακοή στην εξουσία - στον γραπτό (πολιτεία) ή άγραφο (θεϊκό) νόμο - όπως αργότερα το ευαγγελικό "πειθαρχείν δει θεώ μάλλον ή ανθρώποις" - η σύγκρουση άντρα και γυναίκας, νεαρού και ηλικιωμένου, δικαίου και αδίκου, τιμή στους νεκρούς από τους οικείους. Βέβαια αμφότεροι οι πρωταγωνιστές θεωρούν ότι έχουν δίκαιο και αυτός είναι ο λόγος που δεν υποχωρεί κανένας και στο τέλος χάνουν και οι δύο. 

Η σκηνή και η ορχήστρα όπως φαίνεται από το κοίλον

Στο τρίτο στάσιμο ακούγεται από το χορό ο ύμνος στον Έρωτα 

Ἔρως ἀνίκατε μάχαν, Ἔρως, ὃς ἐν κτήμασι πίπτεις,

ὃς ἐν μαλακαῖς παρειαῖς νεάνιδος ἐννυχεύεις,

φοιτᾷς δ᾽ ὑπερπόντιος ἔν τ᾽ ἀγρονόμοις αὐλαῖς·

καί σ᾽ οὔτ᾽ ἀθανάτων φύξιμος οὐδεῖς

οὔθ᾽ ἁμερίων σέ γι᾽ ἀνθρώπων. ὁ δ᾽ ἔχων μέμηνεν.

σὺ καὶ δικαίων ἀδίκους φρένας παρασπᾷς ἐπὶ λώβᾳ

Και στη συνέχεια η Αντιγόνη άγεται προς το τέλος. Ο μάντης Τειρεσίας προφητεύει όλα τα κακά που έπονται και με αυτά επέρχεται η κάθαρση.

Το εισιτήριο εισόδου

Ο Σοφοκλής δεν αφήνει τίποτα στην τύχη, χρησιμοποιόντας όλα τα στοιχεία της δραματικής τεχνικής όπως αναπτύχθηκαν στην αρχαιότητα ώστε στο τέλος να εξαγνιστούν εξιλεωθούν μαζί με τους ηθοποιούς και οι θεατές. Από τον μύθο διαχρονικά έχουν εμπνευστεί πλήθος καλλιτεχνών προσφέροντας ερμηνείες και έργα τέχνης αξιόλογα.

Όταν οι άνθρωποι βλέπουν το σωστό και το δίκαιο, μαθαίνουν και διδάσκονται από τα λάθη τους αλλά είναι πλέον πολύ αργά.